چشم‌انداز روابط سیاسی افغانستان و قزاقستان

ارسالی سفارت جمهوری قزاقستان

روابط دیپلماتیک میان این دو کشور در 12 فبروری سال 1992 برقرار شد. مأموریت دیپلماتیک قزاقستان که در ماه سپتامبر سال 2002 در شهر کابل آغاز به فعالیت نموده بود، در ماه جون سال 2003 به سفارت تبدیل شد. از 13 جون سال 2011 اومرتای باتیموف به عنوان سفیر کبیر و نماینده‌ی فوق‌العاده‌ی جمهوری قزاقستان در جمهوری اسلامی افغانستان کار می‌نماید.

سفارت جمهوری اسلامی افغانستان در سال 1993 در شهر آلماتی به فعالیت آغاز نمود، که در سال 2005 به شهر آستانه انتقال کرد. از ماه دسامبر سال 2013 محمد فاروق برکی منحیث سفیر افغانستان در جمهوری قزاقستان ایفای وظیفه می‌نماید.

همکاری سیاسی

سفر‌های مقام‌های عالی‌رتبه

به تاریخ 15-16 اپریل سال 2004 اولین سفر ‌حامد کرزی، رییس جمهوری اسلامی افغانستان به جمهوری قزاقستان انجام شد، که در جریان آن روی موضوعات همکاری متقابل در عرصه‌ی مبارزه با تروریزم و مواد مخدر، ورود شرکت‌های قزاقی به بازار افغانستان و اشتراک‌شان در برنامه‌های بازسازی این کشور بحث و گفت‌وگو‌ صورت گرفت. حامد کرزی در کار هر سه اجلاس سران سازمان همکاری متقابل و اتخاذ تدابیر اعتماد در آسیا (CICA) در قزاقستان اشتراک کرد (سال‌های 2002، 2006 و 2010).

به تاریخ 1-2 دسامبر سال 2010 رییس جمهور افغانستان در اجلاس سران سازمان امنیت و همکاری اروپا اشتراک نمود‌. در جریان مذاکراتی که میان نورسلطان نظربا‌یف، رییس جمهور قزاقستان و حامد کرزی برگزار شد، طرفین روی ادامه‌ی تقویت همکاری‌های دوجانبه و هم‌چنان مشکلات عمده‌ی سیاست‌های بین‌المللی بحث نمودند. رییس جمهور افغانستان از نقش رهبری قزاقستان در برگزاری چنین یک برنامه‌ی بزرگ، ستایش کرد.

به تاریخ 15 جون سال 2011 ‌حامد کرزی در سالگرد اجلاس سازمان همکاری شانگهای در شهر آستانه اشتراک نمود‌.

به تاریخ 31 مارچ- ‌1 آپریل سال 2006 ک. توکا‌یف، وزیر خارجه‌ی جمهوری قزاقستان طی یک سفر کاری از افغانستان دیدن نمود. ‌حامد کرزی او را به حضور پذیرفت‌ و ملاقات‌هایی را با اعضای حکومت افغانستان برگزار نمود. ‌ک. توکایف پیام رییس جمهور قزاقستان را به ‌حامد کرزی اهدا کرد‌ که در آن آمادگی قزاقستان به‌خاطر تقویت هر‌چه بیش‌تر روابط دوستانه با افغانستان ابراز گردیده بود. هم‌چنان در آن از ‌حامد کرزی جهت اشتراک در دومین اجلاس سران سازمان «CICA» تاریخ 17 جون سال 2006 دعوت به عمل آمده بود.

در 4-5 سپتامبر سال 2006 در جریان سفر ‌اسحاق نادری، مشاور ارشد رییس جمهوری افغانستان، مسیر‌های مشخص همکاری‌ها میان دو کشور در عرصه‌های مختلف مورد بحث قرار گرفتند. جانب افغانستان خواهان کمک قزاقستان در توسعه‌ی زیرساخت‌های ترانسپورتی، استخراج معادن نفت در شمال‌، اشتراک شرکت‌‌های قزاقی در پروژه‌های بزرگ، عرضه‌ی مواد نفتی و خوراکی و تربیه‌ی کادر‌های ملی گردید.

در 24-28 سپتامبر سال 2006 هیأت قزاقستانی که شامل نمایندگان ارگان‌های دولتی و محافل کاری بود، تحت ریاست ‌ک. عبدرخمانوف به افغانستان سفر نمود.

به تاریخ 13-15 جون سال 2007 هیئت افغانی که شامل نمایندگان وزارت‌خانه‌ها و ادارات و محافل کاری ‌افغانستان بود، به ریاست ‌احمد ضیا مسعود، معاون پیشین رییس جمهور کرزی به قزاقستان سفر نمود. در این سفر روی مسایل همکاری‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و بشری، مشکلات امنیت منطقه‌‌ای، مبارزه با تولید و پخش مواد مخدر و تروریزم بین‌المللی بحث و گفت‌وگو شد.

در 22 نوامبر سال 2009 سفر رسمی ‌ک. سااودبایف، منشی دولت و وزیر خارجه‌ی جمهوری قزاقستان به کابل انجام شد. ‌در جریان این سفر، او ‌با ‌حامد کرزی، رییس جمهور ‌افغانستان، ‌دکتر رنگین دادفر اسپنتا، وزیر خارجه و ‌کای آیده، نماینده‌ی خاص سر‌منشی سازمان ملل متحد برای افغانستان دیدار و گفت‌وگو کرد.

در 17 می‌سال 2010 سفر رسمی نوبتی ‌ک. سااودبایف، منشی دولت و وزیر خارجه‌ی جمهوری قزاقستان به افغانستان منحیث رییس سازمان امنیت و همکاری اروپا انجام شد. رییس هیأت قزاقستانی با حامد کرزی، رییس جمهوری ‌افغانستان دیدار کرد و هم‌چنان در جریان این سفر، ‌با ‌زلمی رسول، وزیر خارجه‌ی افغانستان و و. اوشاتسکس، نماینده‌ی ویژه‌‌ی اتحادیه‌ی اروپا برای افغانستان دیدار و گفت‌وگو نمود‌. در ‌این سفر موافقت‌نامه‌ی همکاری میان جمهوری قزاقستان و ‌افغانستان در عرصه‌ی مبارزه با تجارت غیر‌قانونی و سوء استفاده از مواد مخدر، مواد روان‌گردان، مشتقات و ترکیبات آن‌ها به امضا رسید.

از تاریخ 1 تا 5 جون سال 2010 کمیسیون بین‌اداری جمهوری قزاقستان به منظور انتخاب اولین دور شاگردان افغانی برای تحصیل در قزاقستان، به افغانستان سفر کرد.

در 20 جولای سال 2010 ‌ک. سااودبایف، منشی دولت و وزیر خارجه‌ی جمهوری قزاقستان در کنفرانس بین‌المللی در امور افغانستان که در شهر کابل برگزار شده بود اشتراک کرد. در جریان این سفر، وی ‌با حامد کرزی‌، ‌بان‌کی مون، سرمنشی سازمان ملل متحد و خ. کلیتن، منشی دولت ایالات متحده‌ی امریکا دیدار کرد.

به تاریخ 26 سپتامبر سال 2011 در چارچوب اجلاس نوبتی کمیسیون بین‌حکومتی قزاقستان-افغانستان در عرصه‌ی همکاری‌های اقتصادی و تجارتی، ‌ولادیمیر باشکو (رییس جلاس از طرف قزاقستان تا 6 آگست سال 2014)،‌ ک. ساریبای، معاون وزیر خارجه‌ی قزاقستان، ت. اورازا‌یف و نماینده‌ی خاص وزارت خارجه‌ی قزاقستان در امور افغانستان با ‌حامد کرزی و محمد کریم خلیلی، معاون رییس جمهور دیدار کردند.

در 15 نوامبر سال 2011 ‌زلمی رسول، وزیر خارجه‌ی ‌افغانستان در کار 12همین نشست گروه بین‌المللی تماس در امور افغانستان، اشتراک کرد.

در 13 جون سال 2012 ‌ای. کازیخانوف، وزیر خارجه‌ی جمهوری قزاقستان به افغانستان سفر کرد، که در جریان آن ‌با حامد کرزی، رییس جمهوری ‌افغانستان، عبدالرووف ابراهیمی، رییس مجلس نمایندگان پارلمان، زلمی رسول، وزیر خارجه، یان کوبیش، فرستاده‌ی ویژه‌ی سرمنشی سازمان ملل متحد ملاقات و گفت‌وگو کرد‌. هم‌چنان در این سفر پروتوکول مشورت‌های سیاسی میان ‌قزاقستان و ‌افغانستان به امضا رسید.

به تاریخ 10 آپریل سال 2013 ا. جاکسیبیکوف، وزیر دفاع ‌قزاقستان به کابل سفر کرد و با حامد کرزی، رییس جمهوری ‌افغانستان و وزیر دفاع ‌افغانستان دیدار کرد. در جریان این دیدار‌ها‌، مسایل همکاری‌های نظامی و تخنیکی و هم‌چنان تربیه و آموزش کادرهای نظامی در نهاد‌های قزاقستان مورد بحث قرار گرفتند.

در 11-12 می‌ سال 2013 هیأت پارلمانی ‌قزاقستان تحت ریاست م. عشیم‌با‌یف، رییس کمیته‌ی امور بین‌المللی، دفاع و امنیت پارلمان ‌قزاقستان به کابل سفر نمود و با ‌رییس مجلس نمایندگان افغانستان، رنگین دادفر اسپنتا، مشاور امنیت ملی افغانستان، زلمی رسول، وزیر خارجه‌ و ‌نمایندگان وزارت‌خانه‌های داخله، دفاع، زراعت، مبارزه با مواد مخدر، اداره‌ی ملی مبارزه با حوادث، ارگان‌های امنیت ملی و دیپلمات‌های خارجی در افغانستان دیدار کرد.

در 9-13 دسامبر سال 2013 بنا بر دعوت رییس مجلس ‌قزاقستان، هیأت پارلمانی ‌افغانستان تحت ریاست محمد صالح سلجوقی، معاون دوم مجلس نمایندگان افغانستان به جمهوری قزاقستان سفر نمود که در جریان آن با رییسان پارلمان‌، وزیر معارف، اداره‌ی امور خدمات دولتی، معاون اول وزیر خارجه‌ و ‌رییس شورای ولایتی آلماتی ملاقات و گفت‌وگو نمود‌.

در 26-27 مارچ سال 2014 ولادیمیر باشکو، وزیر حالات اضطراری جمهوری قزاقستان جهت اشتراک در جشن نوروز به شهر کابل سفر کرد. در ‌جریان این سفر با محمد کریم خلیلی، معاون دوم رییس جمهور افغانستان و وزیران تجارت و صنایع و احیا و انکشاف دهات افغانستان ملاقات نمود‌.

به تاریخ 21-23 می ‌سال 2014 هیأت حکومتی ‌افغانستان به ریاست محمد کریم خلیلی ‌به قزاقستان جهت اشتراک در هفتمین همایش اقتصادی آستانه و دومین کنفرانس جهانی ضد‌بحران سفر نمود‌.

در جریان همایش اقتصادی آستانه، ک. مسیموف، نخست‌وزیر ‌قزاقستان با محمد کریم خلیلی ملاقات کرد. در این همایش هم‌چنان خانم‌ حسن بانو غضنفر، وزیر امور زنان افغانستان با داریگاه نظربایوا، معاون ‌پارلمان ‌قزاقستان و گ. عبدیکالیکوف، معاون نخست‌وزیر ‌قزاقستان دیدار کرد. در جریان گفت‌وگوها، دو طرف علاقه‌مندی‌شان را به‌‌ بهبود روابط کاری میان سازمان‌های زنان هر‌دو کشور ابراز داشتند.

28-29 سپتامبر سال 2014 هیأت قزاقستانی تحت ریاست ا. سارینژیپوف، وزیر معارف و علوم ‌قزاقستان در مراسم تحلیف رییس جمهور جدید ‌افغانستان، محمد اشرف غنی، اشتراک کرد و با وی دیدار و گفت‌وگو نمود.

در سال 2009 قزاقستان مبلغ یک میلیون دالر امریکای را به صندوق مخصوص هم‌بستگی اسلامی سازمان تعاون اسلامی به منظور بازسازی افغانستان انتقال داد.

در سال 2014 افغانستان از نامزدی ‌قزاقستان برای کرسی غیر‌دایمی شورای امنیت سازمان ملل متحد برای سال‌های 2018-2017 حمایت نمود.

در سال 2012 عبدالرووف ابراهیمی، رییس مجلس نمایندگان ‌افغانستان به ریاست هیأت افغانستان دو بار به قزاقستان سفر کرد‌ که در جریان سفر‌هایش با ن. نیگمتولین، رییس مجلس ‌قزاقستان ملاقات کرد و روی مسایل مختلف ‌بحث کردند، از جمله بهبود روابط بین‌پارلمانی میان هر‌دو کشور.

به تاریخ 26 آپریل سال 2013 نشست وزیران خارجه‌ی روند استانبول در امور افغانستان در شهر آلماتی قزاقستان با اشتراک رییسان دولت‌ها برگزار شد که در نتیجه اعلامیه‌ی آلماتی تصویب شد. در چارچوب این نشست نورسلطان نظربا‌یف، رییس جمهور و ایرلن ایدریسوف، وزیر خارجه‌ی ‌قزاقستان با زلمی رسول، وزیر خارجه‌ی افغانستان دیدار کردند.

در 29-30 اکتبر سال 2014 نشست نوبتی کارمندان ارشد و چهارمین کنفرانس وزیران «قلب آسیا» در شهر پکن چین برگزار شد. در این نشست ریاست هیأت قزاقستان را ا. موسینوف، معاون وزیر خارجه‌ی ‌قزاقستان به عهده داشت.

همکاری‌های تجارتی و اقتصادی

در سال 2012 معاملات تجارتی میان قزاقستان و افغانستان 321.5 میلیون دالر امریکایی و در سال 2011، 337.7  دالر امریکایی تثبیت شده بود. در سال 2013 حجم معاملات تجارتی 251.4 میلیون دالر امریکایی بود، که 15% کمتر از رقم سال 2012 را نشان می‌داد. از ماه جنوری تا می‌ سال 2014 حجم معاملات تجارتی میان دو کشور، 141.6 میلیون دالر امریکایی تثبیت شده، که 3.7‌% افزایش را نظر به سال 2013 نشان می‌دهد.

محصولاتی که از قزاقستان به افغانستان صادر می‌شوند، شامل آرد، گاز و فلزات است و کچالو، انگور و سایر میوه‌ها از افغانستان به قزاقستان صادر می‌شوند.

در توسعه و تقویت روابط تجارتی و اقتصادی میان افغانستان و قزاقستان، نقش عمده را کمیسیون مشترک بین‌حکومتی افغانستان-قزاقستان در عرصه‌ی همکاری‌های تجارتی و اقتصادی بازی می‌کند. در کل 6 نشست این کمیسیون دایر شده است: دو نشست در ‌آستانه، دو نشست در ‌کابل و یک نشست در آلماتی. نشست 2014 این کمیسیون به‌خاطر روند اصلاحات در ‌افغانستان و قزاقستان، برگزار نشد.

به ابتكار نورسلطان نظربا‌يف، ریيس جمهور‌ قزاقستان، برنامه‌ی آموزشي دولتي به قيمت 50 ميليون دالر امریکایی از سال 2010 به این‌سو برای آموزش یک هزار جوان افغان در مؤسسات آموزشی این کشور عملی می‌شود. در حال حاضر در حدود 850 دانشجوی افغانستاني در قزاقستان مصروف تحصيل اند.  در ماه می‌ سال روان در چارچوب این برنامه، روند انتخاب دانشجویان برای سال تعلیمی 2014-2015 برگزار شد، که 189 تن توانستند به مؤسسات آموزشی قزاقستان راه ‌یابند.

در ماه آگست سال 2011 جمهوری قزاقستان پروژه‌ی ترمیم سرک تالقان-قندوز-شیرخان بندر را تمویل کرد. هم‌چنان جمهوری قزاقستان مصارف اعمار یک مکتب متوسطه و شفاخانه را در دو ولایت افغانستان می‌پردازد، که جانب افغانستان در حال ساخت‌و‌ساز آن‌ها است.

قزاقستان به‌طور دوام‌دار به افغانستان کمک‌های بشردوستانه می‌کند. در مطابقت با برنامه‌ی همکاری با افغانستان برای سال‌های 2007-2008، قزاقستان مبلغ 2 میلیون و 380 هزار دالر امریکایی را به شکل کمک بشردوستانه برای ترمیم سرک قندوز-تالقان، اعمار مکتب در ولایت سمنگان و شفاخانه در ولایت بامیان به افغانستان پرداخت.

در اکتبر سال 2008 دو هزار تن گندم، در ماه آپریل 2009 یک هزار و سه صد تن شیر خشک، در آپریل سال 2010 شش هزار تن برنج، کمک بشردوستانه به افغانستان صورت گرفت.

در آپریل سال 2011 جمهوری قزاقستان 60 تن گندم سیاه و 160 هزار لیتر روغن نباتی را به افغانستان کمک کرد.

در ماه نوامبر سال 2013 حکومت ‌قزاقستان ‌کمک بشردوستانه‌ی دیگری را به شکل مواد خوراکی به ارزش 6 میلیون دالر امریکایی به مردم افغانستان اختصاص داد. این کمک در ماه‌های مارچ و می ‌سال روان به افغانستان رسید‌ که عبارت از 1266.7 تن آرد گندم، 1000 تن شكر و 189.9 تن مسكه بود. نظر به حوادث طبیعی و تقاضای افغانستان، در بهار سال روان به ارزش 775 هزار دالر امریکایی کمک عاجل برای شهروندان ولایت‌های جوزجان و بدخشان صورت گرفت.

در 14-16 نوامبر سال 2007 در شهر کابل نمایشگاه ملی جمهوری قزاقستان برگزار شد‌ که در جریان آن محافل کاری هر‌دو کشور ملاقات‌هایی را انجام دادند و قرارداد‌هایی را به ارزش 85 میلیون دالر امریکایی امضا نمودند.

در حال حاضر ‌قزاقستان مسئله‌ی ارائه‌ی کمک 1.5 میلیون دالر امریکایی برای اعمار 4 پل و تحکیم سواحل دریای ایبک را در ولایت سمنگان بررسی می‌نماید.

به تاریخ 2-3 جولای سال 2013 نشست مشارکت کاری افغانستان و قزاقستان در شهر کابل‌ برگزار شد. این نشست به همکاری شرکت ملی کزنیکس قزاقستان، وزارت تجارت و اتاق‌های تجارت و صنایع ‌افغانستان برگزار شد. در نتیجه‌ی دیدار‌های تاجران هر‌دو کشور، قراردادی به مبلغ 8 میلیون دالر به امضا رسید.

به تاریخ 9-10 اکتبر سال 2013 سومین همایش تجارتی آسیا‌ی میانه در شهر آلماتی به همکاری USAID برگزار شد‌ که هیأت بین‌اداری افغانستان (20 نفر) اشتراک ورزید. در چارچوب این همایش تاجران ملاقات و گفت‌وگو نمودند و در نتیجه یک قرارداد ‌‌5 میلیون دالری را امضا کردند.

به تاریخ 29-30 اکتبر سال 2014 چهارمین همایش تجارتی آسیا‌ی میانه در ‌آلماتی برگزار شد که هیأت افغانی به ریاست رییس اتاق تجارت و صنایع ولایت بلخ‌ در آن اشتراک کر‌د.

دیدگاه‌های شما

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *