شورای عالی صلح افغانستان دیروز نشست عمومی سالانه‌اش را برگزار و رییس‌جمهور غنی در این نشست سخنرانی کرد. در حالی‌که حدود یک دهه از تشکیل شورای عالی صلح می‌گذرد، نشست دیروز نشان داد که این نهاد در حدود یک دهه فعالیتش هنوز در یک سرگمی آشکار به‌سر می‌برد. رییس‌جمهور غنی در سخنرانی‌اش گفت میان آنانی که حمله‌ی انتحاری می‌کنند و مردم را می‌کشند با آنانی که در پی صلح‌اند باید تفکیک قایل شد. اما بیرون از این ادعای تکراری و کلی، شورای عالی صلح و دولت افغانستان هنوز فهرستی از کسانی که در پی صلح‌اند و آنانی که در پی جنگ، ندارد و شورای عالی صلح هنوز شرط‌نامه‌یی که تفکیک کند با چه کسی باید صلح کند و با چه کسی جنگ، به‌صورت مدون ترتیب نداده است.
افزون بر سردرگمی این نهاد در شناسایی کسانی که باید در پی صلح با آن‌ها باشد، چالش دیگر عدم کارآیی این نهاد است. در پی هر حمله‌ی انتحاری و جنگ‌های پی‌درپی گروه‌های تروریستی در بخش‌های قابل توجه افغانستان، از یک‌طرف ضرورت موجودیت چنین نهادی برجسته می‌شود و از جانب دیگر ناکارآمدی این نهاد آشکارتر. عمده‌ترین دستاورد این شورا جذب بخشی از جنگجویان محلی بوده است که تأثیری برکاهش جنگ و خشونت برجا نگذاشته و بخشی از این افراد صرفاً به‌دلیل امتیازات مادی پروسه‌ی صلح به آن پیوسته و در مواردی دوباره به میدان جنگ برگشته‌اند.
با وجود فشارهای فزاینده‌ی ناشی از افکار عمومی بر شورای عالی صلح به‌دلیل آنچه ناکامی این شورا در تأمین صلح خوانده می‌شود، اکنون شماری از جریان‌ها و افراد سیاسی نگرانی تازه‌یی را مبنی بر مداخله‌ی احتمالی شورای عالی صلح در انتخابات مطرح کرده‌اند. مقامات اسبق کمیسیون انتخابات دارالانشای شورای عالی صلح را یکی از نهادهایی عنوان کرده که در تقلب‌های انتخاباتی دست داشته است و ریاست‌های ولایتی این شورا در مواردی به‌جای صلح درگیر برنامه‌های انتخاباتی یک نامزد مشخص بوده‌اند و حتا تقلب‌های انتخاباتی را دامن زده‌اند.
باوجود نارضایتی‌های گسترده از عملکرد شورای عالی صلح، واقعیت انکارناپذیر اما نیاز افغانستان به صلح است. با در نظرداشت این واقعیت که جنگ افغانستان یک راه‌حل نظامی کوتاه‌مدت ندارد، جامعه‌ی جهانی، دولت افغانستان و بخشی از مردم کماکان به معجزه‌ی این شورا و تحقق صلح از طریق مذاکره با گروه‌های تروریستی اصرار دارند و امیدوارند. تأکید رییس‌جمهور غنی در نشست دیروز این شورا برای صلح و تلاش برای آن از طریق سنجش بیشتر تصامیم و طرح و تلاش بیشتر در راستای صلح بیانگر این واقعیت است که شورا هنوز به‌عنوان یک تشکیلات رسمی دولت و یک پروسه‌ی افغانی حفظ خواهد شد و بر کارش به‌رغم همه‌ی بی‌دستاوردی‌ها ادامه خواهد داد.
اما تحولات اخیر امنیتی در کابل و موضع‌گیری‌های سیاسی مرتبط با این تحولات نشان می‌دهد که به‌رغم توافق سیاسیون افغان برای مذاکره با گروه طالبان، اختلاف‌نظرهایی در پیوند به صلح با این گروه و چگونگی آن کار شورای عالی صلح را دشوارتر کرده است. هیأت اخیر دولت افغانستان که شامل مشاورین رییس‌جمهور می‌شد پس از سومین دور نشست غیررسمی با نمایندگانی از گروه طالبان در ترکیه با یک واکنش دوگانه و نه‌چندان خوب مقامات دولتی مواجه شد و ارگ ریاست‌جمهوری حضور این افراد را یک تصمیم شخصی عنوان کرد و طالبان نیز اشتراک نمایندگان‌شان در این نشست را رد کردند. به‌دنبال آن در حالی‌که نماینده‌ی ویژه‌ی امریکا در شورای امنیت ملل متحد و کریم خلیلی رییس شورای عالی صلح از پیشرفت و گام‌های نزدیک‌تر به صلح خبر دادند، دونالد ترمپ رییس‌جمهور امریکا اعلام کرد که با گروه طالبان صلح نمی‌کند و به‌تعقیب آن رییس‌جمهور افغانستان نیز در واکنش نخست پیام مشابهی را ابلاغ کرد. با این وجود، در حالی‌که پالیسی واحدی از سوی دولت افغانستان و متحدان بین‌المللی و منطقه‌یی‌اش در قبال صلح وجود ندارد، شورای عالی صلح در پی چندین سال ناکامی دچار سردرگمی و بی‌صلاحیتی بیشتر شده است.
این نهاد در حالی‌که امیدوار است گرهِ جنگ را با تحقق مذاکره با گروه طالبان باز کند، وجود مراکز تصمیم‌گیری متعدد در ساختار دولت برای صلح و انحصار مطلق ریاست‌جمهوری بر تصمیم‌گیری‌هایی که این شورا در پی آن است، انگیزه‌ی اعضای شورا را کاهش داده و تمرکز شورا در پی‌گیری سرنخ‌های صلح و مذاکره را برهم زده است. مداخله‌ی کشورهای منطقه و پیچیده‌تر شدن جنگ افغانستان چالش دیگری است که بر ناکارآمدی شورا و ناکامی طولانی‌مدت آن شدت بخشیده و دسترسی به صلح از طریق یک تشکیلات بزرگ و کهنه امری محال به‌نظر می‌رسد.
