اتحادیه‌ی سرتاسری کارخانه‌های ذوب آهن افغانستان اعلام کرد که 38 کارخانه‌ی ذوب آهن در حال ورشکسته شدن است و اگر حکومت به آن‌ها توجه نکند، این کارخانه‌ها بیش از این به دلیل مشکلات قادر به رقابت در بازار نخواهند بود و صنعت ذوب آهن در افغانستان سقوط خواهد کرد.
پرویز خواجه‌زاده، رییس اتحادیه‌ی سرتاسری کارخانه‌های ذوب آهن افغانستان امروز (یک‌شنبه، 19 حوت) در یک نشست خبری در کابل گفت که 38 کارخانه‌ی ذوب آهن به ارزش 450 میلیون دالر روی صنعت ذوب آهن در کشور سرمایه‌گذاری کرده و برای دوازده هزار نفر به گونه‌ی مستقیم و برای هزاران نفر دیگر به گونه‌ی غیرمستقیم کار ایجاد کرده‌اند.
آقای خواجه زاده میگوید این کارخانه‌ها با مشکلات زیادی مواجه اند و در صورتی که به مشکلات‌شان رسیدگی و از آنان حمایت نشود، از رقابت باز مانده و ورشکست خواهند شد. او در عین حال گفت در صورتی که به مشکلات‌شان رسیدگی نشود 450 میلیون دالر سرمایه‌گذاری شده روی صنعت ذوب آهن به هدر می‌رود و هزاران نفر دیگر نیز بی‌کار خواهند شد.
او از سیاست دمپینگ (سیاست فروش به ضرر برای شکست رقبا) کشورهای همسایه، پایین بودن تعرفه‌های گمرکی بر واردات آهن و دخالت دست‌هایی در بیرون و در داخل نظام به عنوان عمده‌ترین مشکلات در برابر کارخانه‌های ذوب آهن در کشور نام برد و به رفع این مشکلات از سوی حکومت تأکید کرد.
آقای خواجه‌زاده افزود که بیشتر کارخانه‌های ذوب آهن در زمان ریاست‌جمهوری اشرف غنی و به تشویق او ایجاد شده اما دولت او از کارخانه‌های ذوب آهن افغانستان آن گونه که لازم است، حمایت نمی‌کند.
قاچاق آهن‌های داغمه
رییس‌جمهور غنی به تاریخ 16 جدی سال گذشته‌ی خورشیدی در مراسم گشایش شرکت ذوب آهن «خان استیل» در کابل، وعده کرده بود که جلوی قاچاق آهن‌های کهنه به خارج از کشور را خواهد گرفت.
اما اکنون اتحادیه‌ی سرتاسری کارخانه‌های ذوب آهن افغانستان میگوید که با تأسیس کارخانه‌های ذوب آهن در افغانستان از خروج آهن‌های داغمه که سرمایه‌ی ملی کشور است و نیز از خروج صدها میلیون دالر امریکایی به خارج از کشور جلوگیری شده اما هنوز هم قاچاق آهن‌های داغمه از مشکل اساسی در برابر کارخانه‌های ذوب آهن در افغانستان به حساب می‌آید.
پرویز خواجه‌زاده، رییس اتحادیه‌ی سرتاسری کارخانه‌های ذوب آهن افغانستان میگوید با آن‌که قاچاق آهن‌های کهنه و داغمه از کشور ممنوع و غیرقانونی اعلام شده اما هنوز هم کارخانه‌های ذوب آهن به آهن‌های کهنه‌ی 20 ولایت کشور از جمله ولایت‌های هم‌مرز با کشورهای همسایه دسترسی ندارد.
آقای خواجه‌زاده به گونه‌ی نمونه از ولایت‌های قندهار، ارزگان، هلمند، پکتیا، پکتیکا و خوست به عنوان ولایت‌های نام برد که از آن هیچ آهن کهنه به کابل و ولایات دیگر که فابریکه‌های ذوب آهن در آن فعال است، انتقال داده نشده است.
رییس اتحادیه‌ی سرتاسری کارخانه‌های ذوب آهن به‌طور مشخص از مرز اسپین بولدک در قندهار و مرز غلام‌خان در ولایت خوست نام برد و گفت که بیشترین آهن‌های داغمه‌ی کشور از این دو مرز به پاکستان قاچاق می‌شود.
در همین حال عصمت‌الله وردک، معاون اتحادیه‌ی سرتاسری کارخانه‌های ذوب آهن افغانستان نیز گفت که رییس‌جمهوری کشور قاچاق آهن‌های داغمه را ممنوع و به وزارت‌های داخله و مالیه و ریاست‌عمومی امنیت ملی وظیفه داده بود تا خروج آهن‌های داغمه به پاکستان را جلوگیری کند اما حالا که دو سال از این حکم رییس‌جمهور گذشته است، هنوز هم روزانه صدها موتر آهن‌های کهنه از مرز اسپین بولدک به پاکستان قاچاق می‌شود.
به باور مسئولان این اتحادیه، دلیل عمده‌ی قاچاق آهن‌های داغمه به پاکستان این است که پاکستان آهن‌های داغمه‌ی افغانستان را به قیمت بلند خریداری می‌کند.
آقای وردک همچنان گفت که هیچ نهاد، اداره و ریاستی از تولیدات داخلی استفاده نکرده و به جای آن از تولیدات خارجی استفاده می‌کند. او از ریاست بنایی در ولایت هرات نام برد و گفت که این ریاست به جای تولیدات داخلی، از آهن‌های سیخ گول تولید ایران استفاده می‌کند.
آقای وردک بنادر و گمرکات کشور را به فساد متهم کرده و میگوید که افراد مختلف به نام‌های مختلف تولیدات خارجی را قاچاق کرده و اموال را از مرزهای اسلام قلعه، مرز فراه و مرز نیمروز به کشور وارد می‌کنند.
تعرفه پایین بر واردات آهن
مسئولان اتحادیه‌ی سرتاسری کارخانه‌های ذوب آهن افغانستان می‌گویند که پایین بودن تعرفه گمرکات از دیگر مشکل در برابر کارخانه‌های ذوب آهن است. رییس این اتحادیه از حکومت می‌خواهد که با بالا بردن تعرفه گمرکی، جلوی دمپینگ «سیاست فروش به ضرر برای شکست رقبا» کشورهای همسایه را بگیرد.
آقای خواجه‌زاده گفت در گمرکات افغانستان ارزش یک تُن سیخ گول آهن 350 دالر نرخ‌گذاری شده در حالی‌که قیمت جهانی بین 500 تا 550 دالر است.
او پایین بودن تعرفه گمرکات را یک ضربه‌ی بزرگ به صنعت ذوب آهن در کشور عنوان کرد.
با این وجود مسئولان این اتحادیه می‌گویند که چندین بار با معینیت گمرکات وزارت مالیه صحبت کرده‌اند اما تا کنون به نتیجه‌ای نرسیده است. این مسئولان می‌گویند که ارزش واردات کشور در گروی «چهار مأمور فاسد در گمرکات» است و هیچ نوع شیوه و سیستم که از این افراد نظارت کند، وجود ندارد.
«سرمایه‌گذاری‌ها باید حمایوی شود»
از سویی هم عبدالرحیم فیضان، معاون اتاق صنایع و معادن افغانستان در این نشست خبری گفت که از نظام اقتصاد بازار آزاد در افغانستان برداشت غلط صورت گرفته است.
آقای فیضان گفت که حکومت باید برای ایجاد موازنه میان صادرات و واردات، رشد اقتصاد دولت و اشتغال‌زایی برای افراد بی‌کار، صنایع افغانستان را حمایت کند. به گفته‌ی او تا زمانی که صنایع در کشور رشد نکند، اقتصاد ملی کشور نیز رشد نکرده و هزاران بی‌کار نیز صاحب کار نخواهند شد.
از سویی هم او ناامنی، فساد و کمبود انرژی برق را از اساسی‌ترین مشکل در صنعت ذوب آهن در کشور عنوان کرد و گفت تا زمانی که این سه مشکل حل نشود، مشکلات بخش صنایع نیز حل نخواهد شد.
معاون اتاق صنایع و معادن افغانستان همچنان گفت که حکومت وحدت ملی از سکتور صنایع در کشور حمایت‌هایی کرده اما این حمایت‌ها مقطعی و در سطوح پایین بوده است.
آقای فیضان تأکید کرد که سرمایه‌گذاری در کشور باید حمایوی شود و یک قانون سرمایه‌گذاری حمایوی نیز ایجاد شود. او در عین حال تأکید کرد که تمام سرمایه‌گذاری‌ها پس از این پلانی و سنجیده شده باشد تا در آینده با مشکل مواجه نشود.
کارخانه‌های ذوب آهن در افغانستان در حال حاضر با ظرفیت تولید 900 هزار تُن آهن بین 40 تا 50 درصد نیاز بازار کشور را رفع می‌کند.
مسئولان اتحادیه‌ی سرتاسری کارخانه‌های ذوب آهن افغانستان می‌گویند در صورتی که به مشکلات کارخانه‌های ذوب آهن در کشور رسیدگی شود این کارخانه‌ها می‌تواند 70 درصد نیاز بازار افغانستان به آهن را برآورده سازد.
به گفته‌ی این مسئولان، در حال حاضر میزان واردات آهن کشور بین یک میلیون و 100 هزار تُن تا یک میلیون و 200 هزار تُن است و در صورتی که دولت از کارخانه‌های ذوب آهن در کشور حمایت کند، میزان واردات آهن نیز کاهش خواهد یافت.
این همه در حالی است که هزینه‌ی ذوب آهن در افغانستان به دلیل بلند بودن قیمت انرژی برق و بلند بودن قیمت مواد سوختی، بالا است و عمده‌ترین نوع آهنی که در کارخانه‌های ذوب آهن در این کشور تولید و به فروش می‌رسد نیز سیخ گول است.