آوارگان خشک‌سالی بادغیس؛ 25 هزار نفر زیر چادر زندگی میکنند

• نجیب‌الله سعادت

این شب ‌و روزها دست‌کم 25 هزار نفر در دامنه‌ی کوه‌های قلعه‌ی نو، مرکز ولایت بادغیس در هوای سرد زمستانی در میان چادرها زندگی می‌کنند. بیشتر این خانواده‌ها به دلیل جنگ و خشک‌سالی مناطق اصلی‌شان را ترک کرده‌اند. بیشتر آن‌ها امسال از ولسوالی‌های جوند و بالامرغاب بادغیس بی‌جا ‌شده و در نزدیکی مرکز این ولایت پناه گرفته‌اند.

مقام‌های محلی بادغیس می‌گویند که میزان بی‌جاشدگان داخلی در این ولایت، امسال حدود ۳۵ درصد افزایش یافته است. آن‌ها هشدار می‌دهند در صورتی که بحران خشک‌سالی در سال آینده نیز تکرار شود، فاجعه‌ی انسانی به دنبال دارد.

رییس اداره‌ی مهاجرین بادغیس می‌گوید که جنگ و نا‌امنی، خشک­سالی، نداشتن مصئونیت غذایی، نداشتن آب آشامیدنی بهداشتی و محرومیت از آموزش و پرورش از دلایل عمده و واقعی بی‌جاشدن این خانواده‌ها است.

عبدالظاهر بادغیسی، رییس اداره‌ی مهاجرین بادغیس به روزنامه اطلاعات روز می­گوید که امسال ۲۵ هزار نفر از ولسوالی­‌های این ولایت به شهر قلعه‌ آمده اند. او می‌گوید که بیشتر بی‌جاشدگان به دلیل جنگ و خشک‌سالی مناطق اصلی‌شان را ترک کرده‌اند.

آقای بادغیسی می‌گوید که تعداد بی‌جاشدگان حدود 3 هزار خانواده است و در دامنه‌ی کوه‌های قلعه‌ی ‌نو به سر می‌برند.

رییس اداره‌ی مهاجرین بادغیس می­گوید که به اساس فیصله‌ی مقام ولایت، اداره‌ی مهاجرین تنها مسئولیت رسیدگی به بی‌جاشدگان داخلی ناشی از ناامنی را به عهده دارد و مسئولیت بی­جاشدگان ناشی از خشک­سالی به عهده‌ی اداره‌ی مبارزه با حوادث طبیعی این ولایت است. او می‌افزاید که به این بی­جاشدگان  از سوی نهادهای مختلف جهانی کمک­های نقدی، غذایی و غیرغذایی داده شده است. آقای بادغیسی می‌گوید که برای هر خانواده در حدود 25 تا 30 افغانی کمک نقدی توزیع شده است.

از سوی دیگر، محمد‌اختر حزین، معاون ریاست مبارزه با حوادث طبیعی بادغیس می‌گوید که این بی‌جاشدگان از ولسوالی­های قادس، بالامرغاب، آب­کمری و جوند هستند. معاون ریاست مبارزه باحوادث طبیعی افزود که این بی­جاشدگان تمام دارایی و مواشی‌­های‌شان را فروخته و به شهر قلعه‌ی نو آمده‌اند.

کمک‌­های غیر‌ضروری

شماری از این بی­جاشدگان داخلی که در دامنه­های کوها در شهر قلعه‌ی نو در وضعیت نامناسبی به سر می‌برند، کمک­های انجام شده از سوی نهادهای مختلف را غیر‌ضروری می­دانند.

سردار‌احمد یکی از این بی­جاشدگان است که از ولسوالی آب­کمری به شهر قلعه‌ی نو آمده است. او می‌گوید که کمک­های صورت گرفته از سوی نهادهای داخلی و خارجی به وی و سایر بی­جاشدگان داخلی مشکلات آنان را حل نکرده است: «آمده‌اند به ما دستمال مرطوب، خیمر دندان، بورس و کرم‌دست و صورت داده‌اند. ما نان می­خواهیم، آب می­خواهیم و سرپناه که از گرسنه‌­گی و سرما تلف نشویم.»

«‌ما نان خوردن نداریم.۳ دختر و یک پسر مه از گرسنه در حال تلف‌شدن است. مؤسسات خارجی به ما پنیر می­دهند که بخوریم».

اسحق خیل یکی دیگر از این بی­جاشدگان داخلی می‌گوید که به خاطر خشک­سالی مجبور شده تا گوسفندانش را هر راس به سه هزار افغانی زیر قیمت بفروشد و منطقه‌اش را ترک کند. او نیز کمک‌های انجام شده از سوی نهادهای بین‌المللی را ناچیز و غیرضروری می­خواند. «هر ماه یک بار یا کم­تر و بیش­تر خارجی‌ها به ما کمک روان می­کنند. کیک، پنیر و یا خرما. نیاز ما همین چیز‌هاست؟ از دولت و خارجی‌ها می­خواهم که به ما توجه کند، ما افغانیم.»

اسحاق خیل از دولت می­خواهد که در عوض چادر و خیمه به آن‌ها مسکن مناسبی در نظر بگیرد و در قسمت کمک­های نهادهای خارجی نیز تجدید نظر کنند. او کودکان را قشر آسیب‌­پذیر می­داند و می‌گوید ‌که در صورت سرد شدن هوا و ریزش باران و برف بر چادرهای‌شان اکثر کودکان‌شان از سرمای شدید از بین خواهند رفت.

مسئولان اداره‌ی مبارزه با حوادث طبیعی می­گویند که کمک­‌ها از سوی موسسات و نهادهای خارجی تهیه شده و این اداره و اداره‌ی مهاجرین این ولایت صرفاً نقش هماهنگ کننده را داشته‌اند.

اختر‌محمد حزین، معاون اداره‌ی مبارزه با حوادث می‌گوید که این کمک‌­ها از سوی نهادهای مختلف خارجی تهیه می­شود: «کمک­ها را نهادهای خارجی تعیین می­کنند. یونیسف در راستای کودکان کار می‌کند و برس و خمیر دندان و دیگر وسایل بهداشتی را برای کودکان ضروری می‌پندارند.»