با آن که افغانستان یکی از کشورهای فقیر دنیا است اما استفاده از لوازم و محصولات تکنالوژی به ویژه مبایلهای هوشمند و لپتاب در این کشور رونق خوبی دارد.
بخش قابل توجهی از افغانها، به ویژه آنهایی که در شهرها زندگی میکنند، مبایلهای هوشمند دارند. در کنار اینکه استفاده از موبایلهای هوشمند رونق گرفته است، سرقت تلفن همراه و کمپوتر، نیز کسب و کار پررونقی برای ربایندگان بوده است.
بر اساس گزارشها در برخی موارد، سرقت مبایل، مرگ صاحبان آن را نیز به همراه داشته است. در افغانستان، هنوز سیستم ردیابی مبایلهای گمشده یا به سرقترفته، به کار گرفته نشده و به همین دلیل دست پولیس در کاهش سرقت مبایل و ابزارهای مشابه بسته است.
رشید سرآمد، یکی از ساکنان پایتخت میگوید که یک سال قبل، سارقان سوار بر موترسایکل در مقابل یک پاسگاه پولیس، تلفن همراه او را به سرقت بردند.
رشید مدعی است که سرقت تلفن همراهش دقیقا در برابر تعدادی از سربازان مأمور در یک پاسگاه پولیس اتفاق افتاد و آنها موفق به ردگیری سارقان نشدند.
آقای سرآمد میگوید که برای خرید مبایلش 21 هزار افغانی پرداخته بود. او هنوز هم نگران است که مبادا اطلاعات خصوصی که در مبایلش داشت، مورد سوءاستفاده قرار بگیرد.
رشید سرآمد که علاوه بر مبایل، شمارههای تماس دوستان و خانواده و عکسها و فیلمهای خانوادگیاش را نیز از دست داده است، میگوید، حکومت باید میکانیزمی برای جلوگیری از دزدی تلفنهای همراه شهروندان یا دستکم ردیابی مبایلهای بهسرقت رفته طرح و به دست اجرا بگذارد.
علی سروش جامی که کارمند یکی از نهادهای دولتی است، میگوید که سال گذشته هنگامی که برای گرفتن پاسپورت به ریاست پاسپورت مراجعه کرده بود، مبایلش را گم کرد.
آقای جامی میگوید که تقریبا 500 عکس خانوادگی و 200 شماره تماس و پی دی اف چند کتاب را در حافظهی مبایلش داشت.
او میگوید که همهی حساب های کاربری در تلفنش باز بوده و به همین دلیل نگران بود که اطلاعات خصوصیاش مورد سوءاستفاده قرار بگیرد.
به تازگی، وزارت مخابرات و تکنالوژی طرحی را ساخته است که ادعا میشود برای ردیابی وسایل شخصی به سرقترفته یا گمشده مثل تلفنهای همراه و لپتاب طراحی شده است. بر مبنای این طرح، شهروندان باید وسایل الکترونیک مثل لپتاب و مبایلهای هوشمندشان را در این نهاد ثبت کنند.
مسوولان وزارت مخابرات و تکنالوژی میگویند که این وزارت طرح ثبت و راجستر وسایل الکترونیکی را برای مصئونیت وسایل الکترونیک از جمله تلفن همراه و جلوگیری از جرایم و فرار مالیات ساخته است.
اعزازالله سایر زلاند، سخنگوی وزارت مخابرات و تکنالوژی به روزنامه اطلاعات روز گفت که طرح ثبت وسایل الکترونیکی از طرف شورای عالی اقتصادی کابینه، تأیید شده است.
آقای زلاند میگوید که پس از نهاییشدن پروسهی تدارکاتی مشخص میشود که ساخت سیستم ثبت وسایل الکترونیکی وسیستم ردیابی چه مقدار هزینه بر میدارد.
او افزود که سیستم ثبت وسایل الکترونیکی و سیستم ردیابی در تمام کشورها بهویژه در کشورهای همسایه (هند و پاکستان) کاربرد بسیار خوبی داشته است.
آقای زلاند میگوید که پس از تطبیقشدن این طرح، وقتی کسی برای خرید مبایل یا کمپوتر به فروشگاه میرود، اسم و مشخصات خریدار و مشخصات وسایل خریداری شده، ثبت میشود.
به نقل از آقای زلاند، سیستمی که وزارت مخابرات میسازد، تمام فروشگاههایی که جواز فعالیت دارند را پوشش داده و وسایل الکترونیکی که به فروش میرود، در این سیستم درج و ثبت میشود.
بر اساس طرح وزارت مخابرات و تکنالوژی، پس از این تمام وسایل الکترونیکی که به افغانستان وارد میشود، در گمرکهای کشور ثبت و راجستر میشود.
آقای زلاند میگوید که در برخی مواقع، مبایلهای سرقتشده، وارد بازار افغانستان میشود. این مبایلها، اگرچه با سیستمهای ردیابی، قفل شده است اما قفل آن در افغانستان شکسته میشود.
سخنگوی وزارت مخابرات میگوید که برمبنای این طرح، سیستمی ساخته میشود که وسایل دزدی شده، دیگر در داخل افغانستان قابل استفاده نبوده و سرقت این وسایل، برای سارقین، سودآور نخواهد بود.
آقای زلاند ادعا میکند که با ساخت و اجرایی شدن این سیستم، سارقین مورد پیگیرد قرار میگیرند.