رسانه‌های اجتماعی از بدو تأسیس تا به امروز با استقبال گرم طیف‌های مختلف مردم قرار گرفته است. هر‌فردی در لابلای صفحه‌های این شبکه‌ها، اهداف و خواست‌های خود را دنبال می‌نماید. شریک نمودن نظرها، پیشنهادها و انتقادها در مسایل مورد نظر و دل‌خواه فرد، سبب تشکیل دسته‌ها و گروه‌هایی هم نظر شده است. هماهنگی و ارتباط با افراد هم‌نظر میتواند شخص را در مسایل کلان و مختلف کمک و سبب نظم بخشیدن و تأثیرگذاری آن شود.
ایجاد شبکه‌های اجتماعی یک‌بار دیگر جهان را به سوی ادعایی که دنیا در عصر اطلاعات به دهکده‌ی کوچک می‌ماند، نزدیک‌تر ساخت. گذر هر‌روز و پیوستن افراد مختلف به این شبکه‌ها، گامی به سوی جهان شدن است. نشر اطلاعات از یک منبع و دریافت آن در کم‌ترین فرصت در آن‌سوی کره‌ی زمین، این ادعا را ثابت می‌سازد.
شبکه‌های اجتماعی درجوامع مختلف تأثیرات مختلف خود را داشته است؛ اما در میان همه‌ی جوامعی که می‌توان نکته‌ی مشترکی را دریافت، همانا اطلاع‌رسانی در کم‌ترین فرصت برای آن دسته از افرادی است که به آن دسترسی دارند. مشتر‌کان این شبکه‌ها نسبت به هر‌رسانه‌ی دیگر بیش‌تر بوده و هر‌روز به آن افزوده می‌شود.
افغانستان هم با ایجاد حکومت جدید و فصل نو تجربیات زندگی در این شبکه‌ها، خود را به جهان وصل و از مزایایی آن لذت می‌برد. از عمر این شبکه‌ها در افغانستان زیاد نمی‌گذرد؛ اما این عمر کوتاه نیز با استقبال گرم و نفوذ زیادی در بین مردم هم‌راه بوده است. ایجاد شبکه‌های مخابراتی و توسعه‌ی آن به روستاها، مشکلات مردم را کم‌تر ساخته است. هرچند مشکلات مردم در خصوص ارتباط، تا جایی مرفوع شده است، با آن‌هم مشکلات در گوشه و کنار کشور محسوس است.
نی، حمایت کننده‌ی رسانه‌های آزاد افغانستان، سال قبل، هفته‌ی اول ماه اسد را به نام «هفته‌ی رسانه‌های اجتماعی» نام‌گذاری کرد و از حکومت خواست تا این هفته را در تقویم رسمی کشور به این نام درج نماید. باگذشت یک‌سال از این درخواست، هنوز وزارت اطلاعات و فرهنگ و وزارت کار و امور اجتماعی در این زمینه پاسخ مثبت نداده اند.
مجیب خلوت‌گر، رییس اجرایی دفتر نی معتقد است که تأثیرات چشم‌گیر رسانه‌های اجتماعی در کشورهای عربی سبب شد تا سایر کشورها از این نتایج بهراسند. به گفته‌ی خلوت‌گر، فساد گسترده در اداره‌های دولتی، از جمله‌ی دلایلی بوده میتواند که به خواست نی، حمایت کننده‌ی رسانه‌های آزاد افغانستان پاسخ داده نشود. شهروندان کشورهای عربی با استفاده از رسانه‌های اجتماعی توانستند که انقلاب بزرگی را علیه نظام‌های استبدادی به راه اندازند و آنان را سرنگون سازند. سرنگون شدن حکومت معمر قذافی در لیبی و حسن مبارک در مصر، از نمونه‌های برجسته‌ی کارکرد رسانه‌های اجتماعی است.
سرنگونی نظام‌های دیکتاتوری در کشورهای عربی که بعدا «بهار عربی» نام گرفت، پایه‌های سایر حکومت‌های استبدادی را نیز لرزاند و سبب رو آوردن آنان به اصلاحات شد. تمام این اتفاق‌ها و حادثه‌ها، نشأت گرفته از قدرت رسانه‌های اجتماعی است که توسط خود مردم مدیریت و رهبری می‌شوند.
حلیمه حسینی، یکی از آموزگاران نی معتقد است که رسانه‌های افغانستان بیش‌ترین شان غیر‌مستقل اند و این خود مانع نشر بعضی حقایق می‌گردد. به باور خانم حسینی، امتیازهایی را که می‌توان برای رسانه‌های اجتماعی قایل شد، همانا استقلالیت در عمل است. به گفته‌ی وی، هر کاربر این رسانه، بدون این که به حکومت یا پول وابسته باشد، به نشر حقایق می‌پردازد.
تغییر و تحول هم‌راه با رشد سریع تکنالوژی، نحوه‌ی کار با رسانه‌ها را نیز د‌گرگون کرده است. بعضی از رسانه‌های سنتی به حاشیه رانده شده و روند فراموش شدن خود را می‌پیمایند. خلوت‌گر معتقد است که گرامی‌داشت از رسانه‌ی اجتماعی، به معنای نادیده گرفتن سایر رسانه‌ها نیست. به باور وی، شبکه‌های اجتماعی به پوشش حقایقی می‌پردازند که به آن دسترسی دارند؛ اما سایر رسانه‌ها، موضوعاتی که دور از دست‌رس مردم اند را، پوشش داده و مکمل هم‌دیگر واقع می‌شوند. آمدن انترنت سبب شد که شهروندان افغانستان نیز در این شبکه‌ها حضور یافته و چشم‌دیدها، نظرها و انتقادهای شان را ابراز نمایند.
استفاده از شبکه‌های اجتماعی در کشور، روندی رو به رشد داشته و نظر به آماری که «نی» در خصوص استفاده از فیس‌بوک در افغانستان به دست‌رس رسانه‌ها قرار داده است، تعداد کاربران این شبکه نسبت به سال گذشته چندبرابر شده است. بر بنیاد این آمار، استفاده کنندگان شبکه‌ی اجتماعی فسبوک در سال قبل، به 250 هزار کاربر می‌رسید که امسال این رقم به بالای 750 هزار کاربر رسیده است. حضور شهروندان در شبکه‌های اجتماعی با نگاه‌های متفاوتی روبه‌رو بوده است.
هرچند گونه‌های استفاده از شبکه‌های اجتماعی متفاوت بوده؛ اما عده‌ای آن را محلی برای تفریح و سرگرمی می‌داند. مسوولان رسانه‌ها باورمند اند که شبکه‌های اجتماعی یک نیاز است، نه تفریح. تأثیرات چشم‌گیر این شبکه‌ها در کشورهای اطراف ما قابل مشاهده است و این ایجاب می‌کند تا شهروندان افغانستان نیز از آن مستفید گردند.
مسوولان «نی»، نگرانی شان را از افزایش خشونت علیه خبرنگاران اعلان نمود و خواهان رسیدگی به این قضیه از سوی حکومت و وزارت اطلاعات و فرهنگ شد. به گفته‌ی این مرکز، خشونت علیه خبرنگاران از سال قبل تا به حال، دو چند شده است. دو هفته قبل نیز شاهد لت‌و‌کوب خبرنگاران از سوی افراد ناشناس بودیم که در آن خبرنگار تلویزیون 3 لت و کوب شد، کمره‌ی تلویزیون نگاه را با خود بردند و خبرنگار تلویزیون شبکه‌ی 1 را تهدید نمودند.
جلیل تجلیل