نویسنده: فریدریک بوبین
برگردان: نسیم ابراهیمی
منبع: روزنامهی فرانسویزبان لوماند
سه ماه آشفتگی و سردرگمی. این کشمکشهای سیاسی در پی انتخابات به میان آمدند. اشرف غنی که در ماه سپتامبر در رأس دولت قرار گرفت، اکنون در یک منجلاب فرورفته است و برای پیشبرد امور دولت، پس از پایان مأموریت [جنگی] ناتو، در تقابل با افکار عمومی قرار گرفته است. «دولت وحدت ملی» حاصل یک توافق سیاسی است که با پادرمیانی ایالات متحدهی امریکا، میان اشرف غنی و رقیب نگونبختش، عبدالله عبدالله، که بهخاطر تقلبهای انتخاباتی روز خوشی را ندید، به میان آمد.
بر اساس همین توافقنامه که اشرف غنی رییس جمهور شد و عبدالله عبدالله رییس اجرایی – این پُست آخری، در شرایط اضطرار مطابق اقتضای زمان ایجاد شد- اکنون هردوی آنها در تلاش تشکیل کابینهی دولت توافقیشان اند. با این وضعیت معلق، اکنون امور دولت توسط سرپرستوزیران به پیش برده میشود. اشرف غنی با تظاهر به طرفداری از شایستهسالاری، تمام وزیران پیشین کابینهی حامد کرزی را سلب صلاحیت کرد. عدم معرفی وزیران جدید کابینه، باعث شده است که دولت به سستی بگراید. این سردرگُمی دولت جدید افغانستان با انتقادهای تند مواجه شده است، بهخصوص آنکه پایان مأموریت جنگی سازمان ناتو به تاریخ 31 دسامبر 2014، یک خلای استراتژیک را به میان آورده است و گروه طالبان از این شرایط بهره میبرند و به ناامنی در سراسر کشور افزودهاند. یک دیپلمات ناتو در کابل میگوید: «این، نشانهی خوبی نیست».
کشمکشها و مشاجرات در تیمهای غنی و عبدالله بر روی وزارتخانههای کلیدی است؛ وزارتهای چون وزارت دفاع، امنیت ملی، وزارت داخله، وزارت مالیه و وزارت خارجه. بنبست تشکیل کابینه، در اصل برمیگردد به فورمول تقسیم قدرت که بر اساس یک توافقنامهی سیاسی در پی بحران انتخاباتی در شرایط اضطراری به میان آمده بود. بر اساس این توافقنامه، هردو تیم برنده اعلام شده بودند و اشرف غنی مطابق صلاحدید، رییس جمهور اعلام شد.
کشمکشهای درونتیمی
احمدخان، معاون عبدالله به روز یکشنبه، 4 جنوری در یک شبکهی تلویزیونی افغانستان، «طلوعنیوز»، گفت: «اعضای هردو تیم تقاضاهای زیادی از هردو رهبر حکومت دارند. این مسئله باعث تأخیر اعلام کابینه شده است». او همچنان افزود: «پیشبینیهای ما در مورد اعلام کابینه تحقق نیافتند». در واقع، رهبران دولت جدید افغانستان در هفتههای اخیر هدفشان را اینگونه بیان کرده بودند که تا صد روز نخست حکومت، «کابینهی جدید»شان را معرفی مینمایند.
احمدخان به کشمکشهای درونتیمی اشاره میکند. در تیم عبدالله، شمال افغانستان جایگاه قوی دارد. کشمکشهای جدی میان پنجشیریها (باشندگان درهی پنجشیر) که خود را از خانوادهی برتر سیاسی میدانند و غیرپنجشیریها ادامه دارد. در تیم اشرف غنی، بلندپروازیها و خواستههای بزرگ رشید دوستم، متحد سیاسی رییس جمهور که اکنون بهطور رسمی در پست معاونت اول ریاست جمهوری قرار دارد، این تیم را از درون آسیبپذیر ساخته است. او از رییس جمهور میخواهد که افراد متخصص و صاحب فن باید هرکدام در جایشان معرفی شوند. خواستههای دوستم یک چالش جدی را میان او و دیگر [اعضای] رهبری این تیم خلق کرده است.
در نهایت، سومین منبع دشواری، حامد کرزی، رییس جمهور پیشین افغانستان است. او که افغانستان را از سال 2002 تا 2014 بهطور دوامدار و بدون وقفه رهبری کرده است، اکنون میخواهد نقش مهمی را در «پشت صحنه» بازی کند. نارضایتی جدیدی از دولت اشرف غنی بهپا خاسته است، بهخصوص از سوی کسانی که بهخاطر سختگیریها و دیدارهای متوالی اشرف غنی، قربانی شدهاند و مقامهایشان را از دست دادهاند. اگر حامد کرزی خودش بهطور صریح و مستقیم از جانشین خود انتقاد نمیکند، هواخواهان و طرفدارانش بهگونهی مجازی یک اپوزیسیون را ساختهاند و عملکردهای اشرف غنی را نقد میکنند. نمایشنامهی سیاسی در کابل، یک درهمشکستگی خطرناک سیاسی را به نمایش گذاشته است. به روز دوشنبه هفتهی پیشین، نهادهای مختلف جامعهی مدنی، با انتقاد از وضعیت کنونی، به شیوهی طنزآمیز، کابینهی نمادینشان را معرفی نمودند.