موسسه‌ی «چارمغز» که دو سال می‌شود به ابتکار شماری از جوانان راه‌اندازی شده است، در یک طرح کم‌نظیر، ملی بسی را به صورت کتابخانه‌ی سیار دراورده و قصد دارد آن را در کوچه و پس‌کوچه‌های کابل به گردش دراورد؛ کتابخانه‌یی با رنگ آبی آسمانی، با تاقچه‌های حاوی 500 جلد کتاب و منقش با نقش‌های گونه‌گون.
مسوولان این موسسه می‌گویند، شیوه‌ی کار این کتابخانه طوری است که برای دو الی سه ساعت در کوچه‌یی می‌ایستد تا کودکان بیایند و کتاب بخوانند و یا هم می‌توانند کتاب‌ها را در ازای پرداخت دو-سه افغانی قیمت استهلاک برای یک هفته با خود به خانه ببرند. هوا که گرم شد، آنان در نظر دارند در کنار ملی بس در صحن کوچه‌ها برای کودکان صندلی بگذارند تا آنان بیایند و مطالعه کنند.
فرشته کریم، مسوول موسسه چارمغز میگوید هدف این موسسه پرورش تفکر نقاد در کودکان است. او معتقد است که برای پرورش ذهن نقاد، کودکان نیاز به کتاب و مطالعه دارند.
فرشته نمی‌خواهد رنج‌های را که خود درکودکی تجربه کرده، کودکان نیز تجربه کنند. او می‌خواهد برای کودکان زمینه‌‌یی را فراهم کند که با فکر نقادانه، وارد جامعه شوند و در مکتب از استاد بپرسد، چرا؟ و “چرا” دیگر جنگ تلقی نشود.
به باور خانم کریم به کودکان باید این فرصت داده شود که در مورد باورهای‌شان و این که به چه چیزی عقیده داشته باشند، خودشان تصمیم بگیرند: «ما روی کودکان 6 الی 18 ساله کار می‌کنیم. کار ما این است که برای کودکان از طریق برنامه‌های مختلف فرصت تفکر انتقادی را فراهم کنیم و به آنان این فرصت را بدهیم که خود شان تصمیم بگیرند که به چه چیزی عقیده داشته باشند»
او از هم‌نسلان خود می‌خواهد که برای کودکان این فرصت را فراهم کنند تا آنان بتوانند کودکی خود را زندگی کنند: «ما طفولیت خود را زندگی نکردیم. آن را به‌طور وحشتناکی از دست دادیم. حالا بیاییم برای کودکان امروزی این فرصت را فراهم کنیم که کودکی شان را آن‌طوری که می‌خواهند زندگی کنند. کودک که بودیم، چرا گفتن به معنی جنگ بود. مثلن از معلم وقتی می‌پرسیدی چرا؟ او قطعا با تو در می‌افتاد و می‌گفت، به تو مربوط نیست. پاسخ چرا، در مواردی حتا شکنجه‌های روحی و جسمی بود»
براساس آمارهای رسمی شکنجه‌های جسمی و روحی کودکان در مرکزهای آموزشی، مکتب‌ها و خانواده‌های افغانستان هنوز به‌طور گسترده‌یی معمول است. یافته‌های موسسه‌ی حمایت از کودکان که در ماه اسد امسال منتشر شده بود، نشان می‌دهد که از هر ده کودک افغان، 9 تن، گونه‌ا‌ی از خشونت را تجربه کرده‌اند.
این در حالی است که براساس ماده ۳۹ قانون معارف لت‌وکوب و تنبه کودکان در مکتب خلاف قانون است و اگر معلمی این جرم را مرتکب شد، به نها‌دهای عدلی و قضایی راجع می‌شود.
ملی بس آبی؛ خانه‌ی فکر کودکان کابل
