روز پنجشنبه هفتهی گذشته، وزیر امور داخله و رییس عمومی امنیت ملی در نشست خبرییی گفتند که پاکستان اینبار درباره انتقادات حکومت “اعتراف محدود” کرد. مقامات امنیتی درباره نتیجهی سفر شان به پاکستان گفتند که مقامات این کشور با روحیه سازنده به آنها گوش دادهاند. استدلال مقامات امنیتی این است که طالبان این بار مسئولیت حمله به شهروندان در کابل را پذیرفتهاند و چون بسیاری از آنها در پاکستان حضور دارند، این کشور باید علیه آنها اقدام کند. رییس امنیت ملی، آقای استانکزی، با اسناد و شواهدی که در مورد فعالیت طالبان در پاکستان به مقامات اسلامآباد داده، امیدوار است که این کشور دیگر دلیلی برای سرپیچی از خواست افغانستان نداشته باشد. دیروز رییسجمهور غنی-که به صورت استثنایی با مردم سخن گفت-بر ضرورت اقدام عملی پاکستان برای نشان دادن ارادهی مبارزهاش علیه تروریسم تاکید کرد.
خشم دانالد ترمپ بر پاکستان و تلاش این کشور برای تحت فشار گذاشتن پاکستان، مقامات حکومتی در کابل را امیدوار کرده است که اسلامآباد این بار به حرف آنها گوش دهد و دکان گروههای تروریستی را در کویته و پشاور ببندد. آیا این امیدواری مصداق عملی خواهد یافت؟ آیا پاکستان در پاسخ به درخواستهای مکرر غنی و سفر مقامات امنیتیاش به اسلامآباد تن به مهار رهبری و سازماندهندگان حملات تروریستی خواهد داد؟ علیرغم خوشبینی زایدالوصفی که شکل گرفته، هیچ نشانهیی از عقبنشینی پاکستان دیده نمیشود. این کشور در گذشته نیز نشان داده که هرگز به طالبان و شبکه حقانی پشت نکرده است.
زمانی که باراک اوباما در آستانه ورود به رقابتهای انتخاباتی قرار داشت و باید دستاوردی در خصوص جنگ علیه تروریسم در افغانستان میداشت، با وصف فشارها و تلاشهای بسیار، پاکستان به بازی دوگانهاش ادامه داد. عملیات دستگیری اسامه بنلادن در خفا انجام شد، زیرا هیچ اعتمادی به اسلامآباد وجود نداشت. درست هنگامی که جنگ علیه تروریسم به نتیجه میرسید، در اوایل سالهای ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶ پاکستان به حامیان عرب طالبان هشدار داد که در صورت خودداری آنها از حمایت مالی طالبان، این گروه سقوط خواهد کرد. پاکستان در حالی که سرگرم مبارزه با تروریسم و بزرگترین همپیمان امریکا در منطقه بود، به حمایتاش از طالبان تا سازماندهی مجددش ادامه داد.
معامله رییسجمهور غنی با پاکستان در ابتدای شکلگیری حکومت وحدت ملی، نمونه روشنی از رفتار عبرتانگیز پاکستان است. اشرف غنی از جنگ اعلامناشده با پاکستان خبر داد و به راولپندی رفت تا جنرالان پاکستانی را تشویق به همکاری کند و آنها را از دو رویی باز دارد، اما بعدتر غنی با رد چک پنجصد میلیون دالری پاکستان در دهلی نو، میزان نارضایتیاش از تعامل با پاکستان بیان کرد.
اکنون نیز وضعیت برای پاکستان تغییری نکرده است که این کشور به آن اعتنا کند. ۸۰درصد واردات افغانستان از پاکستان کاهش یافته است. طرحهای اقتصادی حکومت به درستی همه معطوف به بازگشایی راههای تعامل اقتصادی با کشورهای آسیای میانه است. افغانشتان از شرکای یندر چابهار است که پاکستانیها به آن با دیدهی نفرت میبینند، زیرا هیچ نفعی برای پاکستان ندارد و کوششی است از سوی هند برای دور زدن کراچی؛ سبد نان پاکستان. در مناسبات سیاسی نیز پاکستان اکنون به روسیه نزدیک.تر شده، در حالیکه هند فصل گرم رابطهاش با واشنگتن را جشن میگیرد.
پاکستان میداند که این هشدارها و خواستهای کابل نتیجهی نگرانکنندهیی برای آنکشور در پی ندارد. حکومت نیز نشان داده که ابزاری بیش از هشدار به این کشور برای اعمال فشار ندارد. برای عبور تعهدات از روی کاغذ در عمل، آنچیزی که رییسجمهور غنی خواست، لازم است حکومت به ابزاری فراتر از هشدار و ارسال مدرک نیاز دارد.