یک روز پس از حمله‌ی گروهی تروریستان طالب بالای قول اردوی 209 شاهین در بلخ، رییس‌جمهور غنی روز یک‌شنبه را «عزای ملی» اعلام کرد. بر اساس این فرمان، در این روز بیرق کشور به حالت نیمه‌برافراشته درآورده شد و برای یک روز در مسجد ارگ ریاست‌جمهوری و مساجد سراسر کشور مراسم فاتحه برگزار شد.
دو روز پس از این رویداد، هرچند حکومت تاکنون آمار رسمی تلفات جمعه‌ی خونین بلخ را با مردم شریک نکرده است، اما آماری که از سوی رسانه‌ها منتشر شده از شهادت 185 سرباز و افسر و زخمی شدن 160 تن خبر می‌دهد. در روز عزای ملی افزون بر برگزاری مراسم فاتحه در سراسر کشور، چرخ‌بال‌های ارتش تابوت‌های شهدا را به خانه‌های‌شان تقسیم کرده و به خانواده‌های‌شان سپردند. شماری از تابوت‌ها توسط موترهای باربری نیز حمل شدند.
درحالی‌که حکومت مصروف رساندن تابوت‌های سربازان و افسران بود و رهبران حکومت وحدت ملی روزشان را به مراسم فاتحه اختصاص دادند، اما هزاران نفر در شبکه‌های اجتماعی به انتقاد از حکومت و مسئولان درجه‌یک امنیتی پرداختند.
رای دادیم که ما را در ماتم ملی بنشانی؟
در واکنش به اعلام عزای ملی برای گرامی‌داشت از شهدای جمعه‌ی خونین بلخ، صدها تن از کاربران فیسبوک گفتند وظیفه‌ی حکومت اعلام عزای ملی نه بلکه حراست و حفاظت از شهروندان است نه در غم نشاندن مردم. این کاربران گفتند که «این طالبان‌اند که باید در عزا بنشینند نه ما.»
این گروه از کاربران از این کار رییس‌جمهور به‌شدت انتقاد کرده و گفتند وظیفه‌ی رییس‌جمهور اعلام ماتم ملی نیست بلکه سوگند حراست از جان و مال مردم را خورده است.
مصطفی صفری در پای اعلامیه‌ی ارگ در مورد اعلام ماتم ملی نوشته است: «پاسخ دولت به این حمله‌ی دشمن عزای ملی است؟ چرا دولت به جای ماتم گرفتن، که توهین به شرف و ایمان سرباز است، طالبان را عزادار نمی‌کند؟ چرا از وحشی‌ترین وحشیان این زمانه انتقام خون سربازان خود را نمی‌گیرد؟»
کاربران شبکه‌های اجتماعی نوشتند رییس‌جمهور نباید اعمال طالبان و دشمنان را محکوم کند زیرا قرار نیست از دشمن سرسخت و بی‌رحمی چون طالب انتظار دیگری غیر از حمله داشته باشیم.
آصف آشنا، فعال سیاسی اما نوشته است: «واقعیت تلخ این است که ملت با کودتای تقلب، قتل عام نباید شد. و با امضا شدن توافق‌نامه‌ی سیاسی فاتحه‌ی ملت خوانده شد. پس ماتم ملی ما بسیار مسأله‌دار و عمیق‌تر از نمایش‌های دروغ به هدف پاک کردن صورت مسأله میباشد.»
نجیب بارور، شاعر نوشته است که «ارگ قومی به‌جای سر خود، پرچم خود را خم کرده است.»
حمیرا قادری، استاد دانشگاه و نویسنده هم خطاب به رییس‌جمهور نوشته است: «ما به تو رای ندادیم تا هر روز ما را سوگوار کنی و در ماتم (ملی) بنشانی! وظیفه‌ات حراست از فرزندان‌مان بود، حراست از روزگارمان؛ قرار بود تو دشمنان‌مان را در ماتم بنشانی.»
راستی! مردم شما را برای فاتحه انتخاب کرده‌اند؟
غنی و حامد کرزی با شماری از مقام‌های ارشد حکومتی در مسجد ارگ در مراسم فاتحه‌ی شهدای بلخ حضور یافته و برای شهدا و زخمیان دعا کردند. این کار اما از سوی مردم به «نمایش سیاسی و عوام‌فریبی» تعبیر شده است.
کاربران شبکه‌های اجتماعی در دیدگاه‌ها و نوشته‌های‌شان از رییس‌جمهور پرسیده‌اند آیا «فکر کرده‌اید که بعد از کشتار بی‌رحمانه‌ی اردوی ملی کشور ما ختم‌ها و فاتحه‌گیری صورت گرفت اما سرنوشت بیوه، یتیم و والدین بیچاره و درمانده این‌ها چه خواهد شد؟»
خلیلی، یکی از کاربران فیسبوک در پای استاتوس ارگ نوشته است: «راستی هیچ از خودتان پرسیده‌اید که مردم شما را برای فاتحه‌گیری و قران‌خوانی انتخاب کرده و یا به‌خاطر تأمین امنیت کشور.»
شمار دیگر اما نوشته‌اند که فاتحه‌خوانی بس است و اکنون زمان آن رسیده تا برای نابودی تروریسم دست به‌کار شده و وطن را از حالت کنونی نجات بدهید و اگر این کار را انجام داده نمی‌توانید، کنار بیایید.
استعفا؟
روز یک‌شنبه، روز عزای ملی، بازهم کاربران زیادی در شبکه‌های اجتماعی خواستار استعفای مقام‌های مسئول شدند و گفتند کوچک‌ترین کاری که این مقام‌ها انجام بدهند استعفا است. شماری هم از رییس‌جمهور و رییس اجراییه خواستند استعفا بدهند.
حمید در پای پُست ارگ ریاست جمهوری نوشته است: «اگه کمی غیرت و حس انسانیت در وجودتان باقی مانده استعفا بدهید به لیاظ خدا استعفا دهید به لیاظ پیر پیغمبر بس است کشتید جوان‌ها را بس است یتیم‌های وطن از حد تیر شده.»
محاکمه‌ی تروریستان
شماری از کاربران شبکه‌های اجتماعی مثل گذشته‌ها خواهان محاکمه‌ی آن‌عده از تروریستان طالب و دیگر گروه‌های تروریستی شده‌اند که در زندان‌های افغانستان زندانی‌اند. این گروه استدلال دارد که محاکمه‌ی این تروریستان می‌تواند پاسخی برای قتل عام مردم و سربازان توسط تروریستان باشد.
این کاربران از حکومت انتقاد می‌کنند که چرا تروریستانی را که حتا حکم اعدام‌شان توسط محاکم ثلاثه هم صادر شده‌اند، اعدام نمی‌کند.
یما ضیا عنوانی مسئولان قوای سه‌گانه‌ی دولت افغانستان نوشته است که اگر این سربازان دلیر مثل دیگر شهدای جاویدان اردو در جنگ شهید می‌شدند، شاید دردش این‌قدر جانکاه نبود. وی افزوده است: «اما حکومت ما صدها تروریستی را که هر سه محکمه حکم اعدام‌شان را صادر کرده است، به این امید چاق و چله می‌سازد تا یکی بیاید و برای رهایی این تروریستان بنابر وابستگی‌ها، واسطه وسیله کند و یا هم با پرداخت پول به این و آن جرم‌شان را تقلیل داده زمینه‌ی عفو و رهایی‌شان را از طریق فرمان‌های عید و برات مهیا سازد.»
نه به آن شوری‌یی شور، نه به این بی‌نمکی
شماری از کاربران شبکه‌های اجتماعی، به‌شمول رحمت‌الله نبیل رییس پیشین امنیت ملی کشور، رییس‌جمهور غنی را متهم به برخورد سلیقه‌یی و احساساتی کرده و گفته است که تصمیم‌های وی براساس شایستگی و منافع ملی نه بلکه براساس احساسات و سلیقه‌های شخصی او است.
شماری هم از آقای غنی انتقاد کرده و گفته شما که در برخورد با بسیاری از قضایا جدیت از خود نشان داده‌اید، چرا در موارد این‌چنینی ساکت هستید و مقام‌های مسئول را برکنار و یا به دادگاه معرفی نمی‌کنید.
صمیمی در پای استاتوس ارگ نوشته است: «رییس‌جمهور، به‌خاطر ایشچی جدی بودید، به‌خاطر ناکارآمدی احمدضیا مسعود جدی بودید، چرا در مقابل ناکارآمدی وزیر همیشه در خواب ساکت هستید؟»
رحمت‌الله نبیل هم شماری از کارهای گذشته‌ی رییس‌جمهور مبنی بر برکناری شماری از مقامات نظامی را یادآوری کرده و گفته به یاد داریم که رییس‌جمهور در شماری از سفرهای ولایتی‌اش و یا سرزدن به حوزه‌های امنیتی پولیس عده‌یی را به دلایل نه‌چندان مهم خانه‌نشین ساخت اما حالا می‌بینیم که به صدها سرباز و افسر اردوی ملی قهرمان ما به کمک مزدوران و عمال داخلی‌شان قتل عام می‌شوند، به حدی که حکومت از ارایه‌ی ارقام دقیق شهدا هراس دارد اما نه کسی سبکدوش می‌شود و نه کسی مجازات.
آقای نبیل نوشته است: «در نتیجه‌ی این اقدامات رییس‌جمهور در سه سال گذشته، این شک و تردیدم برای همه به یقین مبدل گشت که رییس‌جمهور در تصمیم‌گیری‌های خرد و کلان خود فقط چیزی را که در نظر می‌گیرد احساسات و سلیقه‌های شخصی اوست نه شایستگی و منافع ملی و این مسأله یکی از عوامل اصلی بحران رو به گسترش در کشور ما است.»
کمیسیون حقیقت‌یاب یا معامله با جسدهای بی‌جان سربازان؟
هرچند دیروز شاه‌حسین مرتضوی، سرپرست دفتر سخنگویی رییس‌جمهور در یک نشست خبری گفت بررسی‌ها برای واضح شدن پهلوهای پنهان حمله بر قول اردوی 209 شاهین آغاز شده است، اما کاربران شبکه‌های اجتماعی می‌گویند حکومت پیش از این نیز تحقیقاتی را در مورد رویدادهای مشابه انجام داده است اما هیچ‌یک از آن تحقیقات نتایج مطلوبی نداشته است.
این گروه استدلال می‌کنند که تجربه‌ی کمیسیون‌های حقیقت‌یاب گذشته نشان می‌دهد که این بار نیز مانند گذشته حقایق به‌جای روشن شدن، پنهان می‌شود.
احمدجواد مرادی، یکی از کاربران فیسبوک نوشته است که رییس‌جمهور بازهم برای فریب دادن مردم کمیسیون حقیقت‌یابی تشکیل می‌دهد و چند تن از اعضای تیم خود را رأس کمیسیون می‌گمارد و بررسی‌ها انجام می‌شود. وی نوشته است: «…پول‌های دالری میان افراد در کمیسیون تقیسم می‌شود، جلسات نمایشی صورت می‌گیرد و بالاخره تحقیقات کمیسیون ختم می‌شود. در نتیجه آنچه باید شود، در مورد هیچ‌گونه اقدام صورت نمی‌گیرد.»
«کرزی؛ پدر و برادر طالبان»
حامد کرزی رییس‌جمهور پیشین در زمان حاکمیتش گروه طالبان را «برادران ناراضی» لقب داده بود. اخیراً نیز وی از این گروه به همین نام یاد کرد. هرچند در پی رویداد بلخ او در کنفرانس خبری دیروز گفت دیگر طالبان را برادر نمی‌خواند اما کاربران شبکه‌های اجتماعی نوشته‌اند «قاتل سربازان برادران کرزی هستند.»
عبدالمنان دهزاد در پای استاتوس صفحه‌ی رسمی حامد کرزی نوشته است: «از حق نگذریم، شما بودید که بخشی از امکانات این کشور را در اختیار طالبان گذاشتید و این کشور را به جهنم مردمان آن مبدل کردید؛ شما بزرگ‌ترین خاین این کشور هستید.»
شیرمحمد صدیقی در پای استاتوس کرزی نوشته است: «این‌ها توسط برادران وحشی تو شهید شدند. همان خون‌خوارانی‌که زمانی به‌دست خود از زندان‌های بگرام و پلچرخی و قندهار آزاد کردی.»
روز عزای ملی تنها با مراسم سوگواری، فاتحه و انتقال تابوت‌های شهدا شام نشد. حساب توییتری با نام و هویت وزیر دفاع ملی (عبدالله حبیبی)، از تصمیم استعفای وی خبر داد. این ادعا به زودی همرسانی شد اما در پایان روز دولت‌وزیری، سخن‌گوی وزارت دفاع نوشت: «این خبر کاملاً دروغ است و حقیقت ندارد.»