نعمت صلحجو
سفر جنرال مکمستر مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ به کابل، برای حکومت وحدت ملی اطمنان بخشبود. حکومت وحدت ملی از شروع کمپاینهای انتخابات ریاستجمهوری امریکا در پی تقویت روابط افغانستان با امریکا بود. روابطی که بهدلیل گرایشهای ضدامریکایی رییسجمهور پیشین حامدکرزی بهشدت آسیب دیده بود و پس از خودداری کرزی از امضای پیمان امنیتی با امریکا به بدترین وضعیت در 16 سال گذشته رسیده بود. سکوت مطلق نامزدان انتخابات ریاستجمهوری در زمان کمپاینها بر آینده روابط دو کشور سایهی تیرهیی انداخته بود و در اینکه رییسجمهور جدید امریکا چقدر به مسألهی حضور امریکا در افغانستان توجه خواهد کرد، ابهام ایجاد کرده بود.
حکومت وحدت ملی و مشخصاً اشرف غنی اهمیت روابط با امریکا بهعنوان بزرگترین حامی مالی، امنیتی وسیاسی دولت افغانستان را درک میکرد و در این راستا در زمان کمپاینهای انتخاباتی حتا کمک مالی کرد. روی کارآمدن دونالد ترامپ بهعنوان رییسجمهور نگرانی در مورد آیندهی روابط دوکشور را افزایش داد و حکومت وحدت ملی از راههای مختلف دیپلماتیک و لابیگری در پی راهیابی به دهلیزهای قدرت در ادارهی ترامپ بود. در این راستا حتا شایعاتی در محافل سیاسی امریکا از فریب دادن سفارت افغانستان در واشنگتن توسط افراد نامعلوم به نام دستیاران آقای ترامپ سخن گفته شد.
وضعیت مبهم پس از روی کارآمدن ترامپ و رویکرد قاطعانه و متفاوت او در حوزههای روابط خارجی امریکا و بحثهای مختلف مقامات حکومت وحدت ملی را نگران کرده بود. اما ترامپ در اوایل حکومتش با بیان این نکته که با گروههای تندرو اسلامی بدون مدارا خواهد جنگید، بهصورت غیرمستقیم به مسألهی افغانستان بهعنوان یکی از مکانهای قابل دسترس و در معرض تهدید گروههای تندرو اسلامی درگیر شد. آقای ترامپ با انتخاب جنرالانی که در افغانستان حضور داشتهاند در جریان چند سال گذشته، خاطر مقامات حکومت وحدت ملی از اینکه توجه امریکا به مسألهی افغانستان جلب خواهد شد را آرام کرد.
رییسجمهور غنی پس از رویکار آمدن ادارهی جدید به قول خودش با لابیهای رفیقانه و دیپلماتیک راه پیچیدهی روابط استراتژیک با حکومت جدید در امریکا را پیمود و یک ماه قبل در نشستی با مسئولان رسانهها اعلام کرد که از بهبود روابط افغانستان و امریکا اطمنان داشته باشند.
سفر مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ به کابل اولین گام مهم در راستای تأمین دوبارهی روابط دو دولت برای آینده است. تأمین روابط با امریکا برای حکومت وحدت ملی و گسترش همکاریهای موجود برای آیندهی حکومت و دولت در افغانستان گام حیاتی بود و از چند لحاظ اهمیت داشت.
نخستین پیامد و نتیجهی سفر مشاور امنیت ملی ترامپ، تضمین ابتدایی دوام کمکهای سیاسی، امنیتی و مالی امریکاست. کمکهایی که اگر قطع شوند، منجر به فروپاشی دولت در افغانستان خواهد شد. بخش وسیعی از هزینههای ابتدایی دولت و بودجهی اصلی حکومت از کمکهایی پرداخته میشود که امریکا سالانه در بخشهای مختلف تعهد کرده است. بنابراین، این سفر گام مهمی در بقای دولت در افغانستان بود و تعهد به اینکه همکاریهای مردم امریکا با افغانستان همچنان ادامه خواهد داشت و کمکهای مالی و مشورههای سیاسی و امنیتی برای آیندهی حکومت و دولتسازی در افغانستان پایدار است.
نکتهی دوم پس از سفر مکمستر انتقال پیامی به تروریستان و حامیان آنان در افغانستان است. اهدافی که گروههای تروریستی در راستای فروپاشی دولت در افغانستان دنبال میکنند با تعهد مکمستر برای ادامهی حمایتهای درازمدت امریکا از افغانستان، آسیب جدی دید. حمایت امریکا از دولت افغانستان جنگ برای تروریستان و حامیان آنها را پرهزینه و دشوار میسازد. این حمایتها نهاد دولت را تقویت میکند و گروههای تروریستی در افغانستان را با چالش سختی در راستای تأمین اهداف درازمدتشان مواجه کرده است.
این سفر همچنان پیام روشنی برای تعدادی از گروههای سیاسی داخلی داشت که در یک سازش پنهانی با شماری از کشورهای منطقه در پی پیریزی یک قدرت موازی با حکومت در افغانستان است. ادامهی حمایت امریکا از حکومت وحدت ملی، مقامات دولت را از لحاظ داخلی نیز تقویت کرد و به آنان اطمنان بیشتری از نگرانیهای سیاسی و اختلافات داخلی داد.
بنابراین سفر مکمستر در وضعیتی که گروههای تروریستی با حمایت مالی و سیاسی کشورهای حامیشان در پی تصرف مناطق بیشتر اند، تعداد و نوع کارشان متفاوت میشود، حکومت وحدت ملی بهدلیل کمبود بودجه و در عینحال عدم اطمنان از آیندهی روابط افغانستان و امریکا در نگرانی بهسر میبرد و همچنان مخالفان سیاسی و گروههای اپوزیسیون مقامات حکومت را تحت فشار قرار داده بودند؛ اهمیت بالایی برای افغانستان داشت. این سفر به مسألهی ثبات سیاسی در افغانستان کمک کرد و حکومت یک بار دیگر میتواند بر ادامهی حمایتهای مالی، امنیتی و سیاسی امریکا حساب کند.