تاخت‌وتازهای روسیه تلاش‌های ایالات متحده در راستای تقویت حکومت، از بین بردن طالبان و پایان دادن به طولانی‌ترین جنگ امریکا را پیچیده می‌سازد
وال استریت ژورنال/جیسیکا دوناتی، حبیب خان توتاخیل و احسان‌الله امیری
ترجمه: حمید مهدوی
روسیه تاخت‌وتازهای تازه‌یی در افغانستان انجام می‌دهد که می‌تواند تلاش‌های ایالات متحده برای تقویت حکومت شکننده‌ی کابل، از بین بردن ستیزه‌جویی انعطاف‌پذیر طالبان و پایان دادن به طولانی‌ترین جنگ امریکا را پیچیده سازد. مسکو ماه گذشته جزئیات تماس‌ها با طالبان را افشا کرد و گفت که روسیه با این جنبش افراطی معلوماتی را در مورد استراتژی جنگ با گروه محلی وابسته به دولت اسلامی که در ولایت شرقی ننگرهار در مرز پاکستان برایش جای پا باز کرده است، شریک می‌سازد و با آن‌ها همکاری می‌کند.
الکساندر مانتیتسکی، سفیر مسکو در افغانستان و دیگر مقام‌های روسی گفتند که همکاری با طالبان شامل کمک پولی و مادی به این گروه نیست. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان این روابط را «صرف سیاسی» توصیف کرد. اما این آشکارسازی‌ها با دیگر اقدامات روسیه در افغانستان همزمان است که به نظر می‌رسد هدف آن‌ها، مانند [هدف روسیه] در شرق‌میانه و اروپا، تضعیف نفوذ ایالات متحده و دنبال کردن برابری منطقه‌یی با واشنگتن است.
کریملین ماه گذشته با چین و پاکستان کنفرانسی در مسکو دایر کردند تا تهدیدات تروریستی از افغانستان و چگونگی مبارزه با دولت اسلامی را بررسی کنند. از آن زمان به‌بعد، روسیه از حکومت افغانستان، نه از ایالات متحده، دعوت کرده است تا در تداوم این ابتکار عمل دیپلماتیک شرکت کنند. مسکو هم‌چنین مانع تلاش‌های حکومت افغانستان برای برداشتن نام گلبدین حکمت‌یار از فهرست تحریم‌های سازمان ملل متحد شده است، چیزی که شرط مهم توافق صلح حکومت افغانستان با گروه ستیزه‌جوی مرتبط با القاعده‌ی این جنگ‌سالار است. ایالات متحده و دیگر متحدان حکومت، این توافق را که ایالات متحده و متحدانش از آن حمایت قوی کردند، الگویی برای گفت‌وگوها با طالبان در آینده می‌دانند. در حالی‌که حکومت افغانستان به‌رهبری رییس‌جمهور اشرف غنی علنا هرگونه حمایت از طالبان را مورد انتقاد قرار داده است، حامد کرزی، رییس‌جمهور پیش از او، بزرگترین حامی اقدامات روسیه در افغانستان است. آقای کرزی که به‌عنوان رییس حکومت مورد حمایتِ امریکا در کابل برای بیش از 12 سال خدمت کرد، روسیه را یک وزنه‌ی تعادلی سالم برای حضور غالب امریکا در این کشور آسیای مرکزی که 33 میلیون جمعیت دارد، می‌داند. آقای کرزی در مصاحبه‌یی با وال استریت ژورنال گفت: «حقیقت این است که حضور امریکا در افغانستان برای ما امنیت نیاورده است. [این حضور] باعث افراط‌گرایی بیشتر شده است.» «حالا باید در این‌جا توازن قدرت وجود داشته باشد».
تکرار تماس‌ها بین روسیه و طالبان – و موقف و نفوذ مقام‌های دخیل در این تماس‌ها – مشخص نیست. اما این تماس‌ها به اندازه‌ی کافی برای امریکا نگران‌کننده است که جنرال جان نیکولسن، فرمانده ارشد ارتش ایالات متحده در افغانستان، ماه گذشته علنا روسیه، ایران و پاکستان را به‌خاطر «نفوذ بدخواهانه»شان در این کشور انتقاد کرد. او مسکو را به‌خاطر «آشکارا» مشروعیت دادن به طالبان مجزا ساخت.
جنرال نیکولسن گفت که این ادعای روسیه که این کشور با طالبان به‌خاطر ناکامی ایالات متحده در جلوگیری از ظهور دولت اسلامی و دیگر گروه‌های تروریستی جدید در افغانستان تماس می‌گیرد، برای توجیه سیاست‌هایش طرح شده است. او ماه گذشته در یک نشست خبری در پنتاگون به خبرنگاران گفت: «روایت آن‌ها [روسیه] چنین چیزی است: که طالبان کسانی‌اند که با دولت اسلامی می‌جنگند، نه حکومت افغانستان». این جنرال، با اشاره به 13 هزار نیروی سازمان پیمان اتلانتیک شمالی به‌رهبری 8400 سرباز امریکایی، گفت: «این مشروعیت علنی‌یی که روسیه به طالبان می‌دهد بر حقیقت استوار نیست، بلکه به‌عنوان راهی برای اساسا تضعیف حکومت افغانستان و تلاش ناتو و تقویت طرف‌های متخاصم استفاده می‌شود».
تماس کشورهای خارجی با طالبان اتفاق تازه‌یی نیست. پاکستان به‌صورت گسترده حامی کلان این جنبش پنداشته می‌شود و در سال‌های اخیر مقام‌های حکومت‌های چین و افغانستان گفت‌وگوهای جداگانه‌یی با طالبان برگزار کرده‌اند تا چشم‌اندازهای صلح در افغانستان را بررسی کنند. اما مسکو، با برقراری روابط آشکار با طالبان، با میراث‌داران ستیزه‌جویانی دوست می‌شود که تحقیرآمیزترین شکست نظامی را برای اتحاد جماهیر شوروی رقم زدند و به فروپاشی آن کمک کردند. در سال 1989، شورشیانی که بسیاری از آن‌ها بنیادگرایان اسلامی با حمایت ایالات متحده، عربستان سعودی و پاکستان بودند، به‌دنبال اشغال نُه ساله‌ی شوروی، ارتش سرخ را از افغانستان بیرون راندند. نشانه‌های اندکی وجود دارد که نشان بدهد حکومت رییس‌جمهور دونالد ترامپ در افغانستان چه کار خواهد کرد.
در ماه دسامبر، آقای ترامپ که در آن زمان رسما به کارش آغاز نکرده بود، به گفته‌ی مقام‌های افغان در یک تماس تیلفنی به آقای غنی گفت که در گامی به هدف متوقف ساختن وخامت امنیت در کشور، فرستادن سربازانِ بیشتر امریکایی [به افغانستان] را در نظر خواهد گرفت. قبل از خروج اکثریت سربازان خارجی از افغانستان در اواخر سال 2014، باراک اوباما، رییس‌جمهور پیشین [امریکا] در کشور بیش از 100 هزار سرباز داشت. هم‌چنین، کاخ سفید در هفته‌ی جاری گفت که رییس‌جمهور ترامپ آماده‌ی همکاری نظامی با روسیه در جنگ با دولت اسلامی خواهد بود. آقای کرزی گفت که وعده‌ی آقای ترامپ برای بهبود روابط با ویلادیمر پوتین، رییس‌جمهور روسیه، دلگرم‌کننده است. او گفت: «خوشحالم که او و پوتین روابط دوستانه دارند.» «امیدوارم که هردوی آن‌ها دوست بمانند و روی مسایل، به‌ویژه افغانستان، کار کنند».