پارلمان کشور27 روز بعد از شروع سال مالی جدید، دیروز بودجهی سال مالی 1396 را تصویب کرد. پارلمان حدوداً دو ماه قبل تعدادی از وزیران کابینه را بهخاطر عدم مصرف بودجه استیضاح و رد صلاحیت کرده بود. کاری که مورد قبول رییسجمهور محمد اشرف غنی واقع نشد و تنشهایی میان حکومت و پارلمان در این خصوص ایجاد شد. رییسجمهور غنی پروندهی وزرای سلبصلاحیتشده را به لویسارنوالی کشور سپرد و دستور داد تا مشخص شدن تحقیقات لویسارنوالی، تمامی وزرای سلبصلاحیتشده، به کارشان کما فیالسابق ادامه دهند. اما پارلمان بیاعتنایی حکومت به تصمیم پارلمان را پذیرفتنی ندانسته، تهدید کرد که اگر این وزرا از مقام وزرات کنار نروند و به تصمیم پارلمان احترام گذاشته نشود، پارلمان حکومت را در تصویب بودجهی سال مالی 1396 همراهی نخواهد کرد.
با تمام کشوقوسهایی که در این زمینه ایجاد شده بود و متصور بود، پارلمان بودجهی سال مالی جدید را تصویب کرد. مصرف نکردن بودجه، از نگاه حکومت و از نگاه مردم، در کلیشهییترین مقیاسش دو دلیل دارد. وزرا ممکن بگویند که ناامنیها مانع کار و مصرف بودجه میشوند و مردم ممکن بگویند که وزیران توانایی مصرف بودجهی خویش را ندارند (حداقل آنهاییکه مصرف نکرده بودند). اینکه چه چیزی عامل اصلی ناکامی شماری از وزارتخانهها در مصرف بودجه بوده، بماند سرجایش. مهم این است که وزیران با بودجهی سال آینده چه میکنند.
در این زمینه با شماری از وزارتخانهها تماس گرفتیم و نظرشان را پرسیدیم. یکی از وزیران که به شرط پنهان ماندن خود و وزارتش با ما گفتوگو کرد، گفت: «مصرف بودجه سخت است. ما در وزارت خویش یک بورد داریم به نام «بورد برخورد با سختیها» و شما میدانید که تنها خداوند متعال میتواند هر سختی را آسان کند. بناءً ما تصمیم داریم برای موفقیت در مصرف بودجه در سال آینده، هفتهیی یک بار مراسم دعا و ختم قرآن برگزار کنیم.» وی در یک اشارهی سیاسی به محتوای دعا گفت: «همیشه ضرور نیست از خداوند متعال چیزی را بخواهیم که خود ما فکر میکنیم درست است. ما به فضل خداوند بر این عقیده هستیم که خداوند خودش میفهمد چه درست است و چه غلط. توقع ما از بارگاه ایشان این است که ما را اذیت نکند و وزارت ما را به قلههای موفقیت برساند.»
وقتی از وی پرسیدم که اگر این دعاها اجابت نشد، چه میکنید؟ در پاسخ چنین گفت: «طالع و بخت. وقتی خودم را در مقام وزارت میبینم، فکر میکنم بسیار خوشطالع هستم. امیدواریم خداوند قبول کند. اما اگر خداوند فکرش طرف دیگر وزارتها رفت و ما را فراموش کرد، تلاش میکنیم رضایت وکیلصاحبان را بگیریم که در حق ما برادری کند و در روزهای سخت استیضاح، دست ما را بگیرد. ساختمانها را رنگ میکنیم. میزها و چوکیها را میشکنیم و از نو میخریم. از نو برقکشی میکنیم. کامپیوترها را بدل میکنیم. راه زیاد است.»
در همین حال یکی دیگر از وزرا گفت که امسال، سال رقابت بر سر مصرف بودجه است. شما در اواخر سال مالی انشاءالله خواهید دید که وزارت ما تاپ است. یک رقم مصرف کنیم که دولت سال دیگر با کسر بودجه مواجه شود.